Teoria koloru
Opisana poniżej teoria to wiedza ogólna o tworzeniu i percepcji koloru.
Ponieważ temat jest rozległy i ociera się mocno o naukę, „skondensowałam” go do najważniejszych zagadnień, tych związanych z HARMOKROMIĄ
Rozpoczynając należy zwrócić uwagę na fakt, że wszystko co widzimy jest reprodukcją.
Nasz mózg tworzy obrazy na podstawie informacji które „wpadają” do oka.
To co widzimy nie jest tym, na co patrzymy a tylko obrazem jaki powstaje w mózgu gdy do naszego oka wpada światło odbite lub wysłane przez to, na co patrzymy (mamy skierowany wzrok).Ponieważ to na co patrzymy odbija światło o określonych częstotliwościach odbieramy te częstotliwości jako kolor w zależności od długości odbijanej fali.
W naszym aparacie wzrokowym są receptory które przekształcają energię tych fal na impulsy nerwowe, a te za pomocą nerwu wzrokowego są wysyłane do mózgu.
Jako ciekawostkę: wadliwe receptory lub uszkodzenia w obrębie aparatu wzrokowego (od siatkówki po korę mózgu) powodują różne tzw. zaburzenia dekodowania typu: daltonizm
Jak widzą ludzie z „zaburzeniami wzroku:
poniżej przykłady
To widzi większość z nas:
a tak widzą osoby z zaburzeniami widzenia:
Daltonizm
Tritanopia
Protanopia
wracając do tematu:)
Podstawowe kolory występujące w naturze możemy zobaczyć podczas rozszczepienia światła w trakcie fenomenu tęczy gdzie krople wody działają jak pryzmat i rozdzielają białe światło na jego poszczególne składowe. Ich kolejność jest uporządkowana wg. długości fali.
Modele barw
RGB
Istnieje kilka modeli tworzenia barw. Stąd zamieszanie na temat barw podstawowych ponieważ w każdym modelu są one inne. Zacznę od modelu który najlepiej opisuje „dekodowanie” kolorów przez nasz mózg.
W tylnej części oka znajduje się siatkówka która jest zbudowana z komórek światło czułych wyspecjalizowanych w odbieraniu fal o określonej długości.
Nasze komórki odbierają trzy podstawowe długości fal które są dekodowane jako kolory:
CZERWONY, ZIELONY NIEBIESKI (R-red, G-green, B-blue)
Pomieszanie podstawowych barw światła w różnych ilościach daje wszystkie inne znane nam barwy natomiast pomieszany w równych ilościach tworzy biały.
I tak właśnie powstał jeden z modeli tworzenia kolorów: model RGB zwany tez addytywnym (model polegający na dodawanie do siebie wiązek światła).
Metoda RGB opisuje sposób powstawania kolorów światła biegnącego do oka bezpośrednio ze źródła. Jest to metoda, która tworzy kolor dla „świecących obiektów” czyli telewizor, komputer, monitor. Nie ma jednak tak naprawdę nic wspólnego z codziennymi czynnościami mającymi na celu pracę z kolorem.
Metodą z którą spotykamy się na co dzień jest zasada odbicia światła.
Światło padające na przedmioty w różnym stopniu jest przez nie pochłaniane
lub odbijane i to właśnie odbite światło lub pochłonięte daje wrażenie koloru. Jeżeli powierzchnia odbija wszystkie fale to widzimy (dekodujemy) kolor biały.
Jeżeli powierzchnia pochłania wszystkie fale to widzimy (dekodujemy) kolor czarny.
W zależności od długości fali dekodujemy odpowiednią barwę. Podkreślę, że przedmioty nie posiadają koloru a tylko różną zdolność pochłaniania fal wywołujących w mózgu wrażenie kolorów
CMY
Reprezentuje go Model CMY czyli model subtraktywny polegający na odejmowaniu składników światła białego.
Filtr pokrywający powierzchnię przedmiotu który odbija określone długości fal światła to farba. Jest to model najczęściej używany w poligrafii znany jako CMYK.
Kolory CMY nie są wystarczające do tworzenia wszystkich kolorów widzianych przez ludzkie oko dlatego dodatkowo w poligrafii używa się koloru czarnego oznaczonych literą K – key-klucz.
Pełna nazwa modelu poligraficznego to chyba wszystkim bardzo dobrze znany CMYK.
Malarska
Najstarsza metoda tworzenia kolorów, znana wszystkim metoda malarska
Przez wieki ludzie intuicyjnie mieszali różne kolory uzyskując inne.
Natomiast naukowo została ona wytłumaczona poprzez eksperymenty z rozszczepieniem światła.
Izaak Newton doszedł do wniosku, że mieszając tylko kilka kolorów prymarnych w różnych proporcjach można uzyskać wszystkie inne.
Tak powstało koło kolorów.
Trzy podstawowe kolory znane ze szkoły to:
czerwony, niebieski, żółty
Wszystkie te modele można usystematyzować w trzech kategoriach:
Model malarski
model RYB (malarski)
kolory RYB (malarskie)
model drukarski
model CMYK
kolory CMY
model wizyjny
model RGB
kolory RGB
Modeli tworzenia kolorów jest naprawdę wiele
Jednym z najbardziej znanych jest system kolorów ALBERTA MUNSELA, RAL i PANTONE
Munsel stworzył przestrzenny model obejmujące trzy parametry koloru:
barwa
nasycenie
jasność
Munsel założył, że sąsiadujące ze sobą kolory powinny różnić się o tę samą wartość i powinny
ze sobą harmonizować.
Obok systemu Munsela najbardziej znanym jest model RAL który określa kolory numerami.
System RAL najczęściej jest stosowany w przemyśle czyli tam gdzie ważne jest wierne odwzorowanie kolorów, np. korporacyjnych, stroje służbowe, znaki ostrzegawcze, gadżety reklamowe, wyposażenie wnętrz itp.
PANTONE
Lawrence Herbert wprowadził na rynek własny system identyfikacji kolorów, oparty na kolorach wzorcowych (podobnie jak RAL) i nazwał go Pantone Matching System.
Wyróżnia się on tym, że niektórych kolorów nie można uzyskać w czterokolorowym druku CMYK.
Dodatkowe kolory uzyskuje się poprzez nałożenie dodatkowej warstwy w dodatkowej sekcji maszyny drukarskiej.
to by było na tyle w tej mocno streszczonej teorii koloru.
Obszerniej na ten temat już niedługo w E-booku, „HARMOKROMIA więcej niż kolor”
